Có thể bạn đã từng nghe thấy một số loại axit amin nhưng bạn lại không hề biết tính chất hay công dụng của nó là gì. Hiểu đơn giản thì axit amin là thành phần cấu tạo protein. Trên thực tế, có tổng cộng 9 loại axit amin thiết yếu mà cơ thể không thể nào tự tổng hợp được. Chúng đều đảm nhiệm những chức năng vai trò khác nhau đảm bảo quá trình phát triển của cơ thể.
Các loại axit amin thiết yếu cơ thể không thể tự sản xuất ra được mà phải bổ sung hàng ngày thông qua chế độ ăn uống. Các nguồn bổ sung axit amin thiết yếu tốt nhất là protein từ thịt động vật, trứng và thịt gia cầm.
Bạn có muốn biết thêm: DHA là gì?
Axit Amin thiết yếu là gì?
Axit Amin là gì? Axit amin kết hợp với nhau theo những trình tự nhất định trong những liên kết khác nhau sẽ tạo thành các phân tử khác nhau cả về thành phần lẫn tính chất.
Về cơ bản, đây là một hoạt chất đóng vai trò quan trọng trong quá trình chuyển đổi, tổng hợp các chất protein, đồng thời đảm nhiệm nhiều vai trò và chức năng trong các hoạt động sống của cơ thể. Ngoài ra, axit amin còn có tác dụng tổng hợp nên những loại nội tiết tố và chất dẫn truyền thần kinh cần thiết để hỗ trợ cho các quá trình sinh hóa trong cơ thể.
Axit amin chiếm khoảng 20% cơ thể người hoặc 50% khối lượng cơ thể ở dạng chất rắn. Đây là thành phần cấu thành nên cơ thể chúng ta với tỷ trọng lớn thứ hai chỉ sau nước. Điều này có nghĩa một người nặng 50 kg sẽ có khoảng 10 kg axit amin trong cơ thể.
Axit amin là thành phần cấu tạo nên protein (chất đạm). Có khoảng 100,000 loại protein được cấu thành chỉ từ 20 loại axit amin.
Các loại axit amin thiết yếu cơ thể không thể tự sản xuất ra được mà phải bổ sung hàng ngày thông qua chế độ ăn uống. Các nguồn bổ sung axit amin thiết yếu tốt nhất là protein từ thịt động vật, trứng và thịt gia cầm.
Nhờ quá trình tiêu hoá thức ăn, protein được phân giải thành nhiều loại axit amin riêng rẻ. Các axit amin này được hấp thụ từ ruột vào máu và tới các cơ quan, tại đây chúng được sử dụng để tổng hợp nên các protein đặc hiệu cho nhu cầu của cơ thể, như xây dựng cơ bắp và điều chỉnh chức năng của hệ miễn dịch.
Tiếp theo bài viết của ngày hôm nay, Orgavil sẽ giúp bạn biết rõ hơn về 9 loại axit amin thiết yếu mà cơ thể chúng ta luôn cần phải bổ xung thường xuyên.
1. Lysine
Mang nhiệm vụ quan trọng nhất đẩy mạnh quá trình hấp thụ canxi giúp cho xương chắc khỏe, chống lão hóa cột sống, duy trì trạng thái cân bằng nitơ trong cơ thể, nhờ đó giúp tránh hiện tượng giãn cơ và mệt mỏi. Nó còn có tác dụng tạo ra kháng thể và điều tiết hormone truyền tải thông tin.
Tổ chức Dinh dưỡng Hoa Kỳ khuyến nghị trên mỗi kilôgam trọng lượng cơ thể cần cung cấp 38 mg Lysine hàng ngày. Lysine đóng vai trò quan trọng trong các quá trình sau đây:
- Tổng hợp protein và xây dựng cơ bắp
- Điều chỉnh hormone
- Tạo enzyme và kháng thể có tác dụng chống vi-rút, tăng cường chức năng hệ miễn dịch
- Cung cấp năng lượng cho cơ thể
- Sản xuất collagen và elastin
Mặc dù không có nhiều nghiên cứu về hậu quả của việc thiếu Lysine đối với con người, nhưng một nghiên cứu trên loài chuột chỉ ra rằng thiếu loại axit amin thiết yếu này có thể dẫn đến cảm giác lo lắng do quá căng thẳng.
Thực phẩm giúp trẻ ăn ngon, cao lớn, đề kháng và tiêu hóa khỏe mạnh – MiwaCare Lysine+
MIWACARE LYSINE+ là công thức 3 tác động độc đáo với sự kết hợp giữa L-lysine (đứng đầu các loại axit amin thiết yếu), Vitamin C và lợi khuẩn Bifidobacterium breve M-16V được bào chế để cải thiện sự thèm ăn của trẻ em và thúc đẩy sự phát triển khỏe mạnh.
- L-lysine hỗ trợ sự thèm ăn lành mạnh, đặc biệt là ở những người kén ăn, khó khăn trong ăn uống.
- Vitamin C là một loại vitamin tan trong nước, giúp duy trì làn da khỏe mạnh, xương, răng, nướu cũng như cấu trúc các bộ phận chung của cơ thể.
- Bifidobacterium breve M-16V Probiotic thúc đẩy cảm giác thèm ăn, giúp cải thiện hấp thu chất dinh dưỡng, cải thiện chức năng tiêu hóa, hỗ trợ cơ thể tăng trưởng khỏe mạnh cả chiều cao và cân nặng.
Lysine có vai trò rất lớn đối với sự tăng trưởng bình thường cũng như sự thay đổi của cơ bắp. Nó được sử dụng để tạo nên Carnitine – một loại axit amin được tìm thấy trong hầu hết các tế bào của cơ thể. Bên cạnh đó, lysine giúp vận chuyển chất béo qua các tế bào để đốt cháy năng lượng.
HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG VÀ BẢO QUẢN
| LIỀU DÙNG KHUYẾN NGHỊ | HƯỚNG DẪN BẢO QUẢN |
|
Bảo quản dưới 30 độ
Tránh ánh sáng và độ ẩm |
2. Histidine
Được sử dụng để sản xuất histamine, chất dẫn truyền thần kinh quan trọng đối với phản ứng miễn dịch, tiêu hóa, chức năng tình dục… Đồng thời duy trì vỏ myelin, hàng rào bảo vệ bao quanh các tế bào thần kinh.
Giúp cơ thể phát triển và liên kết mô cơ bắp với nhau. Nó còn giúp hình thành màng chắn myelin, 1 chất bảo vệ bao quanh dây thần kinh và giúp tạo ra dịch vị kích thích tiêu hóa. Với người trưởng thành cần cung cấp mỗi ngày khoảng khoảng 10mg/1kg trọng lượng cơ thể.
Kết quả của một nghiên cứu trên những phụ nữ mắc bệnh béo phì và hội chứng chuyển hóa cho thấy việc bổ sung Histidine có thể làm giảm chỉ số BMI và tình trạng kháng insulin của họ. Thiếu hụt Histidine gây nguy cơ thiếu máu, đặc biệt là ở những người bị viêm khớp và bệnh thận.
3. Methionin
Hàm lượng Methionine (+ axit amin cysteine không thiết yếu) cần thiết: 19 mg/ 1kg/ ngày.
Methionine và các axit amin cysteine không thiết yếu chịu trách nhiệm cho độ chắc khỏe và tính đàn hồi của da, tóc và móng. Bổ sung axit amin này cũng rất cần thiết cho quá trình trao đổi chất và giải độc, cụ thể Methionine có công dụng:
- Giúp phát triển mô;
- Hấp thụ các khoáng chất quan trọng là kẽm và selen;
- Loại bỏ các kim loại nặng, như chì và thủy ngân.
Đặc biệt cần thiết cho nam giới nếu muốn phát triển cơ bắp vì nó nhanh chóng phân hủy và đốt cháy chất béo, đồng thời tăng lượng testosterone sinh dục nam.
4. Phenylalanine
Là tiền chất của các chất dẫn truyền thần kinh tyrosine, dopamine, epinephrine và norepinephrine, đóng vai trò trong cấu trúc, chức năng của protein và enzyme.
Hàm lượng Phenylalanine (+ tyrosine axit amin không thiết yếu) cần thiết: 33 mg/ 1kg/ ngày.
Phenylalanine là tiền tố của các chất dẫn truyền thần kinh, bao gồm tyrosine, dopamine, epinephrine và norepinephrine. Loại axit amin thiết yếu này đóng vai trò không thể thiếu trong cấu trúc và chức năng của protein và enzyme, sản xuất và giúp cơ thể sử dụng các axit amin khác. Trong khi đó, tyrosine – chất được chuyển hóa từ Phenylalanine, rất cần thiết cho một số chức năng não cụ thể.
Mặc dù hiếm gặp tình trạng thiếu hụt Phenylalanine, nhưng vì nó vẫn nằm trong những loại axit amin thiết yếu nên nếu có sẽ dẫn đến kém tăng cân ở trẻ sơ sinh và gây ra bệnh chàm, mệt mỏi cũng như các vấn đề về trí nhớ ở người lớn.
Phenylalanine axit amin có trong thực phẩm nào? Phenylalanine thường có trong chất làm ngọt nhân tạo aspartame, được các nhà sản xuất sử dụng để làm soda ăn kiêng. Liều lớn aspartame có thể làm tăng nồng độ Phenylalanine trong não và gây cảm giác lo lắng, bồn chồn, ảnh hưởng đến giấc ngủ.
Một hội chứng rối loạn di truyền hiếm gặp, được gọi là bệnh Phenylketone niệu (PKU), khiến người mắc không thể chuyển hóa Phenylalanine. Do đó, những đối tượng này cần biết Phenylalanine axit amin có trong thực phẩm nào để tránh tiêu thụ quá nhiều.
5. Tryptophan
Là tiền chất của serotonin, một chất dẫn truyền thần kinh điều chỉnh sự thèm ăn, giấc ngủ và tâm trạng.
Có 2 chức năng quan trọng, 1 là được gan chuyển hóa thành niacin (vitamin B3), 2 là cung cấp tiền chất của serotonin – 1 chất dẫn truyền thần kinh giúp cơ thể điều hòa sự ngon miệng, giấc ngủ ngon và tâm trạng thoải mái. Với người trưởng thành cần cung cấp mỗi ngày khoảng khoảng 4mg/1kg trọng lượng cơ thể.
Hàm lượng Tryptophan cần thiết: 5 mg/ 1kg/ ngày.
Tryptophan rất cần thiết cho quá trình tăng trưởng đúng mức ở trẻ sơ sinh, giúp duy trì cân bằng nitơ và là tiền chất của serotonin và melatonin, trong đó:
- Serotonin: Là một chất dẫn truyền thần kinh điều chỉnh sự thèm ăn, giấc ngủ, tâm trạng và cảm giác đau đớn;
- Melatonin: Cũng có tác dụng điều hòa giấc ngủ.
Tryptophan được xem như một loại thuốc an thần và là thành phần trong các dược phẩm hỗ trợ giấc ngủ. Nghiên cứu trên những người phụ nữ khỏe mạnh cho thấy việc bổ sung axit amin Tryptophan có khả năng giúp họ cảm thấy phấn chấn hơn cũng như kiểm soát tốt cảm xúc.
Thiếu hụt tryptophan có thể gây ra bệnh pellagra (tổn thương da vùng hở), nguy cơ mất trí nhớ, phát ban trên da và các vấn đề tiêu hóa.
6. Isoleucine
Hàm lượng Isoleucine cần thiết: 19 mg/ 1kg/ ngày.
Isoleucine là thành tố cuối cùng trong ba chuỗi axit amin phân nhánh, chủ yếu tồn tại trong mô cơ và đảm nhiệm vai trò:
- Giúp chữa lành vết thương;
- Tăng miễn dịch và quá trình trao đổi chất ở cơ bắp;
- Điều chỉnh lượng đường trong máu;
- Sản xuất hormone và huyết sắc tố;
- Điều tiết mức năng lượng.
Người lớn tuổi có nguy cơ bị thiếu Isoleucine nhiều hơn so với thanh niên trưởng thành. Chính sự thiếu hụt này là nguyên nhân của chứng teo cơ và run rẩy ở người già.
7. Leucine
Hàm lượng Leucine cần thiết: 42 mg/ 1kg/ ngày.
Tương tự như Valine, Leucine cũng là chuỗi axit amin thiết yếu, phân nhánh rất cần thiết cho quá trình tổng hợp protein, bổ sung axit amin Leucine có công dụng:
- Hỗ trợ tái tạo mô cơ và phát triển xương;
- Điều chỉnh lượng đường trong máu;
- Kích thích chữa lành vết thương;
- Sản xuất hormone tăng trưởng.
Thiếu hụt Leucine có thể dẫn đến tình trạng phát ban ở da, rụng tóc và mệt mỏi. Luôn phải chú ý bổ xung axit amin một cách cân bằng nhất cho cơ thể mình.
8. Valine
Hàm lượng Valine cần thiết: 24 mg/ 1kg/ ngày.
Valine là một trong ba chuỗi axit amin phân nhánh, cùng với Leucine và Isoleucine. Valine có chức năng:
- Kích thích tăng trưởng và tái tạo cơ bắp;
- Hỗ trợ phối hợp vận động giữa các cơ;
- Tham gia vào quá trình sản sinh năng lượng;
- Giúp tập trung tinh thần, kiểm soát cảm xúc.
Thiếu hụt loại axit amin thiết yếu này có thể gây mất ngủ và sa sút tinh thần.
9. Threonine
Hàm lượng Threonine cần thiết: 20 mg/1 kg/ngày.
Bổ sung axit amin Threonine rất cần thiết cho làn da săn chắc và hàm răng khỏe mạnh. Loại axit amin thiết yếu này là một thành phần chính của các protein cấu trúc như collagen và elastin, có trong men răng, da và các mô liên kết. Threonine còn giúp hỗ trợ chuyển hóa chất béo và chức năng miễn dịch, có thể ích lợi cho những người mắc chứng khó tiêu, lo lắng và trầm cảm nhẹ.
Một nghiên cứu vào năm 2018 cho thấy sự thiếu hụt Threonine ở loài cá khiến chúng có sức đề kháng với bệnh tật thấp hơn.
Kết luận, các loại axit amin thiết yếu đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc tổng hợp protein, sửa chữa mô và hấp thụ chất dinh dưỡng. Đồng thời, axit amin thiết yếu còn giúp ngăn ngừa mất cơ bắp, cải thiện tâm trạng, giấc ngủ, hiệu suất tập luyện và giảm cân. Vì thế, bạn hãy đáp ứng đủ nhu cầu hàng ngày thông qua chế độ ăn uống cân bằng và lành mạnh với các nhóm thực phẩm từ động và thực vật nhé!
