Lysine là một axit amin có tác dụng giúp trẻ phát triển chiều cao và ngừa loãng xương ở người lớn tuổi. Lysine có nhiều trong trứng, thịt, đặc biệt là các loại thịt đỏ, thịt gia cầm.
Đối với trẻ em thì Lysine giúp trẻ ăn ngon miệng, gia tăng chuyển hóa, hấp thu tối đa dinh dưỡng và phát triển chiều cao. Việc thiếu hụt chất này có thể khiến trẻ chậm lớn, biếng ăn, dễ thiếu men tiêu hóa và nội tiết tố. Do sự bất hợp lý về khẩu phần nên người Việt dễ bị thiếu lysine.
Để biết thêm về tầm quan trọng của lysine, hãy cùng với Orgavil tìm hiểu thêm trong bài viết dưới đây.
1. Lysine là gì?
Lysine (L-lysine) là một trong 12 loại axit amin thiết yếu trong bữa ăn hàng ngày. Không giống như một số axit amin khác, cơ thể không thể tự tổng hợp lysine được. Do đó, cơ thể chỉ có thể có lysine thông qua chế độ ăn uống.
Lysine có vai trò rất lớn đối với sự tăng trưởng bình thường cũng như sự thay đổi của cơ bắp. Nó được sử dụng để tạo nên Carnitine – một loại axit amin được tìm thấy trong hầu hết các tế bào của cơ thể. Bên cạnh đó, lysine giúp vận chuyển chất béo qua các tế bào để đốt cháy năng lượng.
Ngoài ra, Lysine giúp tăng cường hấp thụ và duy trì canxi, ngăn cản sự bài tiết khoáng chất này ra ngoài cơ thể. Vì vậy, lysine có tác dụng tăng trưởng chiều cao, ngăn ngừa bệnh loãng xương.
Là thành phần của nhiều loại protein, Lysine cũng là yếu tố là yếu tố quan trọng trong việc duy trì hệ miễn dịch, phát triển men tiêu hóa, kích thích ăn ngon. Nó cũng ngăn cản sự phát triển của vi khuẩn gây bệnh mụn rộp nên thường được bác sĩ kê đơn cho người bị rộp môi hay mụn rộp sinh dục. Theo nhà khoa học Linus Pauling, người từng nhận hai giải Nobel y học, lysine còn có tác dụng ngăn ngừa, chữa trị bệnh tim và đột quỵ.
Người bình thường mỗi ngày cần 1g lysine. Tuy nhiên, cơ thể không tự tổng hợp được chất này mà phải được cung cấp qua thực phẩm (như lòng đỏ trứng, cá, thịt, các loại đậu và sữa tươi) hoặc bổ sung dưới dạng thuốc. Trong khẩu phần ăn của người Việt Nam, lượng ngũ cốc chiếm đến 70-80% nên thường bị thiếu lysine, đặc biệt là những người ăn chay (chủ yếu dùng ngũ cốc và một lượng rất nhỏ rau họ đậu), vận động viên, bệnh nhân bỏng, mụn rộp.
2. Lysine có tác dụng gì?
2.1. Điều trị vết loét lạnh:
Vết loét lạnh là triệu chứng của nhiễm trùng, thường xuất hiện trên môi hoặc khóe miệng. Chúng xuất hiện dưới dạng mụn nước chứa đầy chất lỏng có thể gây khó chịu, chẳng hạn như ngứa ran, đau và rát. Thêm vào đó, chúng có thể khiến bạn cảm thấy tự ti về ngoại hình của mình.
Các vết loét lạnh là do virus herpes simplex type 1 (HSV-1) gây ra. Nếu bạn căng thẳng hoặc hệ miễn dịch bị suy yếu, HSV-1 có thể kích hoạt sự phát triển của vết loét lạnh. Việc bổ sung lysine có thể giúp ngăn ngừa virus HSV-1 sản sinh. Người ta cho rằng lysine có thể chặn một axit amin khác gọi là arginine mà HSV-1 cần axit amin này để sinh sôi và nảy nở.
Một số nghiên cứu cho thấy lysine có thể làm giảm thời gian cũng như tần suất của vết loét lạnh, tuy nhiên những bằng chứng này là không nhất quán.
2.2. Giảm lo lắng, căng thẳng:
Một số nghiên cứu cho thấy lysine có thể làm giảm thời gian cũng như tần suất của vết loét lạnh
Lysine đóng vai trò trong việc giảm lo lắng, căng thẳng. Một nghiên cứu đã cho thấy lysine chặn các thụ thể liên quan đến phản ứng căng thẳng. Nghiên cứu này được thực hiện trên loài chuột, sau khi được uống lysine, chúng đã giảm tỷ lệ đi tiêu lỏng do căng thẳng gây ra.
Một nghiên cứu kéo dài 1 tuần ở 50 người khỏe mạnh cho thấy việc bổ sung 2,64gr lysine và arginine làm giảm lo lắng do căng thẳng và giảm hormone cortisol.
2.3. Cải thiện triệu chứng tâm thần phân liệt:
Lysine cũng có thể giúp những người bị tâm thần phân liệt, một chứng rối loạn tâm thần phá vỡ nhận thức của một cá nhân về thế giới bên ngoài, thường dẫn đến việc không thể hiểu được thực tế. Mặc dù nghiên cứu vẫn còn ở giai đoạn đầu, nhưng có căn cứ cho thấy lysine có thể cải thiện các triệu chứng tâm thần phân liệt kết hợp với thuốc được kê đơn;
2.4. Cải thiện sự hấp thu canxi:
Lysine có thể giúp cơ thể bạn giữ canxi. Người ta tin rằng lysine làm tăng sự hấp thu canxi và giúp thận giữ được khoáng chất. Một nghiên cứu ở 30 phụ nữ, 15 người khỏe mạnh và 15 người mắc bệnh loãng xương đã cho thấy bổ sung canxi và lysine làm giảm lượng canxi có trong nước tiểu;
Lysine có nhiệm vụ bảo vệ xương đồng thời nó cũng đóng vai trò kiểm soát canxi được vận chuyển trong cơ thể. Lysine cần thiết cho sự hình thành collagen, một loại protein hoạt động như giàn giáo, hỗ trợ và tạo cấu trúc cho da và xương.
Bản thân lysine cũng hoạt động như một tác nhân liên kết, làm tăng số lượng tế bào mới tại vết thương. Nó thậm chí còn thúc đẩy sự hình thành các mạch máu mới. Trong một nghiên cứu trên động vật, sự kết hợp giữa lysine và axit amin arginine có thể cải thiện và làm nhanh quá trình chữa lành gãy xương.
Chữa lành vết thương là một quá trình phức tạp, đòi hỏi nhiều khoáng chất, vitamin và các yếu tố khác nhau. Lysine đóng vai trò vô cùng quan trọng và nếu như không có lysine thì việc chữa lành vết thương sẽ bị suy giảm.
2.5. Hạ huyết áp:
Một nghiên cứu ở 50 người trưởng thành bị thiếu lysine và tăng huyết áp cho thấy bổ sung lysine làm giảm đáng kể huyết áp.
2.6. Điều trị bệnh tiểu đường:
Một nghiên cứu cho thấy lysine có thể giúp giảm phản ứng đường huyết ở những người mắc bệnh tiểu đường. Tuy nhiên, vấn đề này cần được nghiên cứu rõ hơn.
2.7. Các lợi ích khác như:
Thúc đẩy sự phát triển khỏe mạnh của làn da, ngăn ngừa loãng xương bằng cách bổ sung canxi, kiểm soát huyết áp, điều trị bệnh zona, ngăn ngừa sự tích tụ mảng bám trong động mạch, giúp vận động viên phục hồi sau khi tập luyện với cường độ cao.
3. Đối với trẻ em thì L Lysine có tác dụng gì?
Lysine là chất dinh dưỡng quan trọng và cần thiết để bé phát triển nó có vai trò:
3.1. Hấp thụ canxi tốt hơn để phát triển chiều cao
Không chỉ vitamin D là chất dẫn truyền để cơ thể hấp thụ canxi tốt hơn mà lysine cũng là một chất dinh dưỡng không thể thiếu. Lysine tăng cường sự đồng hóa và hấp thu canxi, đảm bảo cho sự hình thành sụn, xương, mô liên kết và collagen đồng thời ngăn cản sự bài tiết khoáng chất này ra khỏi cơ thể, giúp cho xương chắc khỏe, chống lão hóa cột sống, duy trì trạng thái cân bằng nitơ có trong cơ thể, do đó tránh được hiện tượng giãn cơ và mệt mỏi, giúp bé phát triển chiều cao tốt nhất và xương chắc khỏe.
Lysine hỗ trợ cơ thể hấp thu canxi từ nguồn thức ăn hàng ngày đồng thời ngăn chặn sự bài tiết canxi trong nước tiểu. Hạn chế sự hao hụt canxi đảm bảo lượng canxi cần thiết cho bé
3.2. Tổng hợp Collagen
Collagen là một loại protein cấu trúc được tìm thấy trong các mô liên kết, bao gồm xương, da… Lysine đóng một vai trò quan trọng trong quá trình tổng hợp collagen. Quá trình hình thành collagen chỉ được thực hiện khi lysine được cung cấp đầy đủ.
Không có Lysine, việc hình thành collagen sẽ chậm hơn nhiều và điều này có thể dẫn đến xương yếu. Đây là lí do khiến xương của trẻ dễ bị gãy.
3.3. Là thành phần của nhiều Protein
L-lysine là thành phần quan trọng của nhiều protein như các enzyme, kháng thể và hormone. Nó cũng trực tiếp tham gia sản xuất L-carnitine – chất cần thiết cho sự vận chuyển và sử dụng các chất béo. Nhờ đó các acid béo bị đốt cháy tạo năng lượng, giúp giảm mỡ thừa và giảm cân. Carnitine là sản phẩm chuyển hóa của Lysine tham gia vào quá trình vận chuyển cholesterol, do đó làm giảm lượng cholesteron có hại, giảm thiểu nguy cơ mắc các bệnh tim mạch.
3.3. Tăng cường hệ miễn dịch cho trẻ
Lysine là thành phần cấu tạo của rất nhiều Protein, trong đó có các kháng thể, giúp cơ thể tăng cường sức đề kháng và chống trả với bệnh tật, đặc biệt ngăn cản sự phát triển của vi khuẩn, virus như Herpes gây bệnh mụn rộp môi hay mụn rộp sinh dục, bệnh zona…
3.4. Giúp trẻ ăn ngon miệng
Với trẻ em biếng ăn thì khi bổ sung Lysine tốc độ tăng cân cao hơn 40% so với khi không bổ sung Lysine. Và các vitamin cũng tham gia rất nhiều vào các quá trình chuyển hóa, giúp cơ thể phát triển.
Thiếu hụt Lysine ở trẻ em, nhất là ở trẻ biếng ăn, sẽ xảy ra hiện tượng chậm lớn , trí tuệ phát triển kém, dễ thiếu men tiêu hoá và nội tiết tố. Nhu cầu L Lysine ở trẻ em cao hơn rất nhiều so với người lớn, do vậy cần bổ sung L Lysine cho trẻ nhỏ để đảm bảo sự phát triển của trẻ.
4. Một số tác dụng phụ của Lysine
Lysine an toàn cho hầu hết mọi người thông qua chế độ ăn uống với liều lượng được khuyến cáo sử dụng trong tối đa một năm, hoặc bôi lên da trong thời gian ngắn. Một người có thể dùng một ngày khoảng 3gr lysine mà không có bất cứ tác dụng phụ nào. Tuy nhiên nếu dùng quá liều Lysine có thể gây ra một số tác dụng phụ như đau dạ dày, tiêu chảy, buồn nôn.
Hiện nay chưa có đủ thông tin đáng tin cậy về sự an toàn của việc dùng lysine đối với phụ nữ mang thai hoặc cho con bú. Vì thế, phụ nữ mang thai hoặc cho con bú nên tránh sử dụng.
Nếu bạn bị bệnh thận, bạn nên kiểm tra sức khỏe trước khi dùng lysine.
Lysine là dưỡng chất đóng vai trò rất quan trọng và cần thiết với sức khỏe con người, đặc biệt là đối với hệ xương khớp. Tuy liều lượng Lysine cơ thể cần không nhiều, nhưng có rất nhiều người thiếu hụt Lysine. Do vậy, bạn cần lưu ý bổ sung lysine đầy đủ và đúng cách nhé.
